-Şubat ayında 222 milyar 746 milyon dolar olan reel kesim
net döviz açığı, Nisan sonunda 220 milyar 970 milyon dolara
geriledi
-Nisan ayı net döviz açığı olan 220 milyar 970 milyon dolar,
Mayıs, Haziran ve Temmuz’da aynı kalsa bile, bu açığın TL
karşılığı, Mayıs ayında 991,9 milyar liraya, Haziran sonunda
1 trilyon 9,6 milyar liraya, 20 Temmuz itibarıyla 1 trilyon
62,6 milyar liraya çıkacak.
-Böylece, TL cinsinden Şubat ayı sonunda 847,9 milyar lira
olan reel kesimin net döviz açığı, 20 Temmuz itibarıyla,
en azından Şubat ayına göre 200 milyar liranın üzerinde
artmış olacak
-2008’de 70 milyar 539 milyon dolar olan net döviz açığı,
yüzde 213,3 artışla Nisan 2018’de 220 milyar 970 milyon
dolara ulaştı
Ankara – 24.07.2018 - Kurlardaki artış, reel kesimi vuruyor. Reel sektörün olarak adlandırdığımız finansal kesim dışındaki firmalar, net döviz açıkları nedeniyle kur artışlarından TL yükümlülükleri artmış olarak çıkıyorlar.
Kur artışının reel kesimin net döviz açığına getireceği yükün Şubat-20 Temmuz döneminde 200 milyar lirayı aşacağı görülüyor.
Merkez Bankası verilerine göre, bu yılın Şubat ayı sonunda 222 milyar 746 milyon dolar olan reel kesinin net döviz açığı, Mart sonunda 222 milyar 428 milyon dolara, Nisan sonu itibarıyla 1 milyar 458 milyon dolarlık azalmayla 220 milyon 970 milyon dolara geriledi.
Reel sektörün döviz varlıkları Nisan ayında 3 milyar 446 milyon dolar, döviz yükümlülükleri ise 1 milyar 988 milyon dolar arttı.
-Kısa vadeli net döviz fazlası 6 milyar doların üzerinde-
Reel kesim açısından olumlu bir nokta kısa vadeli varlıkların kısa vadeli yükümlülüklerinden fazla olmasıdır. Nisan ayı sonu itibarıyla reel kesinin kısa vadeli varlıkları 96 milyar 256 milyon dolarken, kısa vadeli yükümlülükleri 90 milyar 219 milyon dolarda kalırken, net döviz fazlası 6 milyar 37 milyon doları buluyor. Bu rakam, 2017 sonunda 7 milyar 162 milyon dolarken, 2018 Mart sonunda 1 milyar 495 milyon dolara inmişti.
Özellikle Mart ayından itibaren döviz kurlarında görülen yükselmenin, net döviz açığı olan firmaları çok kötü etkileyeceği görünüyor.
Merkez Bankası ABD Doları döviz satış kuruna göre, Şubat sonunda 3,8065 olan dolar, Mart sonunda 3,9560’a, Nisan sonunda 4,0472’ye, Mayıs sonunda 4,4889’a, Haziran sonunda 4,5690’a, 20 Temmuz itibarıyla da 4,8086’ya yükseldi.
Buna göre, Şubat ayında reel kesimin 222 milyar 746 milyon dolarlık net döviz açığının TL karşılığı 847,9 milyar, Mart ayında dolar cinsinden azalmasına karşın TL cinsinden 32 milyar liralık artışla 879,9 milyar, Nisan ayında 1 milyar 458 milyon dolarlık azalmaya karşın TL cinsinden 14,4 milyar liralık artışla 894,3 milyar liraya çıktı. Bir diğer ifadeyle, Şubat-Nisan döneminde reel kesimin net döviz açığı, 222 milyar 746 milyon dolardan 1 milyar 776 milyon dolarlık azalmayla 220 milyar 970 milyon dolara indi ama TL cinsinden net döviz açığı 46,4 milyar lira arttı.
Mayıs, Haziran aylarının reel kesim net döviz açığı henüz açıklanmadı. Ama şu kesin bir gerçek ki reel kesimin net döviz açığı, dolar cinsinden azalsa bile TL cinsinden önemli miktarda artacak. Çünkü, dolar döviz satış kuru Şubat-20 Temmuz döneminde yüzde 26,3’lük artışla 3,8065’den 4,8086’ya yükseldi.
Nisan ayı net döviz açığı olan 220 milyar 970 milyon dolar, Mayıs, Haziran ve Temmuz’da aynı kalsa bile, bu açığın TL karşılığı, Mayıs ayında 991,9 milyar liraya, Haziran sonunda 1 trilyon 9,6 milyar liraya, 20 Temmuz itibarıyla 1 trilyon 62,6 milyar liraya çıkacak.
Böylece, TL cinsinden Şubat ayı sonunda 847,9 milyar lira olan reel kesimin net döviz açığı, 20 Temmuz itibarıyla, en azından Şubat ayına göre 200 milyar liranın üzerinde artmış olacak.
-2008-2018’e net döviz açığı-
Reel kesimin döviz varlık ve yükümlülüklerinde son yıllarda hızlı bir artış gerçekleşti. 2008 yılında reel kesimin döviz varlıkları 80 milyar 465 milyon dolarken, 2018 Nisan sonu itibarıyla yüzde 47,1’lik artışla 118 milyar 395 milyon dolara çıktı. Yükümlülüklerdeki artış çok daha faz gerçekleşti. 2008 yılında reel sektörün 151 milyar 4 milyon dolar olan yükümlülükleri, yüzde 124,7 artışla 2018 Nisan sonunda 339 milyar 365 milyon dolara yükseldi. Böylece reel sektörün, 2008’de 70 milyar 539 milyon dolar olan net döviz açığı, yüzde 213,3 artışla Nisan 2018’de 220 milyar 970 milyon dolara ulaştı.
Finansal kesim dışındaki firmaların (reel sektör) döviz varlık ve yükümlülükleri (Milyon ABD Doları)
2008
|
2017-12
|
2018-03 4
|
2018-04 4
| |
VARLIKLAR
|
80.465
|
115.474
|
114.949
|
118.395
|
Mevduat
|
60.370
|
78.342
|
75.846
|
79.046
|
Yurt İçi Bankalar
|
27.261
|
62.746
|
60.250
|
63.450
|
Yurt Dışı Bankalar
|
33.109
|
15.596
|
15.596
|
15.596
|
Menkul Kıymetler
|
695
|
315
|
315
|
320
|
Devlet Borçlanma Senetleri
|
495
|
307
|
308
|
313
|
Yurt İçinde İhraç Edilen 1
|
40
|
0
|
0
|
0
|
Yurt Dışında İhraç Edilen
|
455
|
307
|
308
|
313
|
Yurt Dışındaki Portföy Yatırımları
|
200
|
8
|
7
|
7
|
İhracat Alacakları
|
8.566
|
15.444
|
16.763
|
16.890
|
Yurtdışına Doğrudan Sermaye Yatırımları
|
10.834
|
21.373
|
22.025
|
22.139
|
YÜKÜMLÜLÜKLER
|
151.004
|
328.881
|
337.377
|
339.365
|
Nakdi Krediler
|
136.385
|
287.807
|
294.942
|
296.093
|
Yurt İçinden Sağlanan Krediler
|
48.066
|
183.491
|
185.966
|
187.894
|
Bankalar
|
37.435
|
171.156
|
173.633
|
175.558
|
Döviz Kredileri
|
22.547
|
151.202
|
153.815
|
155.901
|
Kısa Vadeli
|
15.895
|
21.106
|
22.473
|
22.666
|
Uzun Vadeli 2
|
6.652
|
130.096
|
131.342
|
133.235
|
Dövize Endeksli Krediler 3
|
14.888
|
19.954
|
19.818
|
19.657
|
Kısa Vadeli
|
6.847
|
8.633
|
8.905
|
8.930
|
Uzun Vadeli
|
8.041
|
11.321
|
10.913
|
10.727
|
Banka Dışı Finansal Kuruluşlar
|
8.576
|
11.074
|
11.074
|
11.074
|
Faktoring Şirketleri
|
405
|
954
|
954
|
954
|
Tüketici Finansman Şirketleri
|
447
|
618
|
618
|
618
|
Finansal Kiralama Şirketleri
|
7.724
|
9.502
|
9.502
|
9.502
|
TMSF'ye Devrolunan Takipli Krediler
|
2.055
|
1.261
|
1.259
|
1.262
|
Yurt Dışından Sağlanan Krediler
|
88.319
|
104.316
|
108.976
|
108.199
|
Kısa Vadeli
|
1.086
|
1.697
|
2.210
|
2.411
|
Uzun Vadeli
|
87.233
|
102.619
|
106.766
|
105.788
|
Vadeye kalan süre 1 yıldan az
|
26.262
|
13.078
|
14.051
|
11.584
|
Vadeye kalan süre 1 yıldan fazla
|
60.971
|
89.542
|
92.715
|
94.204
|
İthalat Borçları
|
14.619
|
41.074
|
42.435
|
43.272
|
Kısa Vadeli
|
14.049
|
40.653
|
41.996
|
42.836
|
Uzun Vadeli
|
570
|
421
|
439
|
436
|
Vadeye kalan süre 1 yıldan az
|
246
|
200
|
222
|
220
|
Vadeye kalan süre 1 yıldan fazla
|
324
|
222
|
217
|
216
|
Net Döviz Pozisyonu
|
-70.539
|
-213.407
|
-222.428
|
-220.970
|
Kısa Vadeli Net Döviz Pozisyonu :
| ||||
Kısa Vadeli Varlıklar
|
69.631
|
94.101
|
92.924
|
96.256
|
Kısa Vadeli Yükümlülükler
|
65.237
|
86.939
|
91.429
|
90.219
|
Kısa Vadeli Net Döviz Pozisyonu
|
4.394
|
7.162
|
1.495
|
6.037
|
1 Dövize endeksli senetler dahildir.
2 Vade ayrımı orijinal vadeye göredir.
3 Aralık 2008 tarihli veriden itibaren vade ayrımına gidilmiştir.
4 Gösterge niteliğindedir.
Kısa vadeli varlıklar: Mevduat + Menkul kıymetler + İhracat alacakları
Kısa vadeli yükümlülükler: Yurt içi bankalardan sağlanan kısa vadeli nakdi döviz kredileri + Kısa vadeli dövize endeksli krediler + Faktoring şirketlerine borçlar + Tüketici finansman şirketlerinden sağlanan krediler + Yurtdışından sağlanan kısa vadeli krediler + Yurtdışından sağlanan vadeye kalan süresi 1 yıldan az olan uzun vadeli nakdi krediler + Kısa vadeli ithalat borçları + Vadeye kalan süresi 1 yıldan az olan uzun vadeli ithalat borçları.
Kaynak: TCMB
Hiç yorum yok:
Yorum Gönder